Vergi Denetimi ve Yeni Nesil İnceleme Yöntemleri – 2019
VERGİ DENETİMİ HIZLANDI
Vergi Denetim Kurulu bünyesinde oluşturulan risk analiz merkezi, kayıt dışı faaliyette bulunabilecek kişi ve sektörleri topladığı bilgi, veri ve istatistikleri inceleyerek tespit ediyor.
Vergi Denetim Kurulu bünyesinde oluşturulan risk analiz merkezi, kayıt dışı faaliyette bulunabilecek kişi ve sektörleri topladığı bilgi, veri ve istatistikleri inceleyerek tespit ederken, yapılan analizlerle 22 bin 664 mükellef incelemeye sevk edildi.
Vergi Denetim Kurulu Faaliyet Raporu’ndan derlenen bilgilere göre, kayıt dışı faaliyette bulunma riski taşıyan sektörler, ilgili kurumlarla iş birliği yapılmak ve her türlü bilgi, veri ve istatistiği toplayarak oluşturulan Risk Analiz Sistemi yoluyla tespit ediliyor.
Sistemde incelenecek mükelleflerin seçiminde risk odaklı ve objektif verilere dayalı yöntemler kullanılırken, mükelleflerin faaliyetleri sektörler itibarıyla analiz edilip mukayeseler yapılıyor ve böylece risk alanları saptanıyor.
Risk Analiz Sistemi aracılığıyla ihbar, görüş ve öneri raporları, araştırma geliştirme raporları, projeler, eylem planları, diğer kamu kurumlardan gelen her türlü yazı ve yürütülen medya takip çalışmalarından kaynaklanan veriler dikkate alınarak mükellefler ile ilişkilendiriliyor, analiz ediliyor ve incelemeye sevki sağlanıyor.
Bu çalışmayla 2018 yılında risk analiz modeli, proje çalışmaları, görüş ve öneri raporları, diğer kurum ve kuruluşlardan gelen taleplerle yürütülen risk analiz çalışmaları neticesinde sistem üzerinden toplam 22 bin 664 mükellef incelemeye sevk edildi. Yürütülen çalışmalarla, 4 bin 494 mükellef analizlere tabi tutuldu. Analiz çalışmalarında 28 bin 323 risk unsuru değerlendirilerek, inceleme çalışmalarında kullanılmak üzere raporlandı.
Önceki yıl yürütülen çalışmalarda ise sistem üzerinden 26 bin mükellef incelemeye sevk edilirken, yürütülen çalışmayla 10 bin 767 mükellef analizlere tabi tutuldu. Analiz çalışmalarında 61 bin 147 risk unsuru değerlendirilerek inceleme çalışmalarında kullanılmak üzere raporlandı.
Hazırlanan mükellef bilgi raporları da Bilgi İşletim Sistemi üzerinden elektronik ortamda görevli vergi müfettişine sunuluyor ve müfettişlerce mükellefe ilişkin değerlendirmede bulunuluyor.
Muhasebecilere sahte belge takibi
Sistemin sağladığı analizler sonucunda sahte belge düzenleme organizasyonları ve yine bunlardan kaynaklı sahte fatura kullanma fiillerine yönelik özel bir çalışma ekibi kuruldu.
Yapılan çalışmalarla, sahte belge düzenleme yönünden yüksek riske sahip mükellefler belirlenirken, bu mükelleflerin beyannamelerini veren mali müşavirlerle görüşmeler yapılarak, farkındalık oluşturulması sağlandı.
Bir başka çalışmayla da muhasebecilerin, sahte belge düzenleme organizasyonları içerisinde bulunma durumları araştırılırken, araştırma sonucunda sahteci mükelleflerin bir kısım muhasebecilerde yoğunlaştığı görüldü. Sistemde yapılan analizlerle, sahte belge düzenleyicisi mükelleflerin hangi illerde yoğun olduğu tespit edildi.
Bu kapsamda emniyetle görüşmeler yapılarak sahte fatura düzenleyicisi mükelleflerle, bunların fatura temin ettikleri diğer mükellefler arasındaki fatura akışı, ortaklık ilişkileri, muhasebecilik ilişkileri gibi bilgilerden hareketle bir organizasyon tespit edildi. Yapılan çalışmayla, sahte belge organizasyonunda yer alan mükellefler partiler halinde incelemeye sevk edildi.
Vergi iadeleri ve akaryakıt sektörüne özel modül Vergi kaçakçılığı ile mücadelede vergi iadelerine ayrı bir önem verilirken, verilerin takibi, iade yönünden riskli mükelleflerin ve haksız iade talep eden mükelleflerin tespit edilmesi, incelemeye sevk edilmesi ve inceleme sonuçlarının takip edilmesi amacıyla Risk Analiz Sistemi’nde özel bir modül geliştirilecek.
Akaryakıt sektöründe ortaya çıkması muhtemel vergi kayıp ve kaçağını en aza indirmek amacıyla da risk unsurlarını belirlemek, belirlenen risk unsurları ve elde edilen veriler ışığında analizler yaparak riskli mükellefleri tespit etmek için de yine sistemde özel modül geliştirilmesi kararı alındı. Bu kapsamda, denetim ve düzenleme sorumluluğuna sahip diğer kamu kurum ve kuruluşları ile sektördeki vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi için alınabilecek tedbirler, veri paylaşımı ve koordinasyon çalışmaları da başlatıldı.
Maliye, sosyal medyayı 6 bin genç çalışanı ile izliyor. İş dünyasının kullandığı LinkedIn’de görevini ”genel müdür” diye yazanların maaşları asgari ücretten gösteriliyorsa o şirket Maliye’nin radarına giriyor.
Maliye’nin vergi inceleme elemanı sayısı son 4 yılda 3 binden 10 bine çıktı.
Artık Maliye’nin inceleme yöntemleri de değişti. İşin içine bilgisayarlar ve yazılımlar girdi. Bu durum, incelemeleri hızlandırdı.
İnceleme elemanları senaryo analizleri şeklinde gelen inceleme emirlerini bilgisayarın belirlediği alanlarda yapıyor.
Bir de uluslararası bilgi değişimi imkanları da kullanılmaya başlanınca artık vergi kaçırmak bayağı zor hale geldi.
Bu düzenli incelemelerin yanı sıra Maliye’ye yeni gelen 6 bin genç inceleme elemanının teknolojiyi de kullanarak yaptığı ilginç denetim yöntemleri de şirketlere göz açtırmıyor.
Maliye’nin yeni aldığı 6 bin genç inceleme elemanı her şeyden önce incelemeye internetten başlıyor.
Google’dan şirketin verilerine bakıyor. Sonraki en önemli kaynak ise genellikle profesyonel iş dünyasının buluştuğu paylaşım sitesi LinkedIn.
Danışmanlık şirketi PwC Türkiye Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri Lideri Zeki Gündüz’ün mükelleflerinden birisinin başından geçen olay şöyle:
Şirket incelenirken satışlar üzerinde bir anlaşmazlık yaşanıyor. İnceleme elemanı şirketin çalışanına bir soru yöneltiyor. Şirket çalışanı ”Ben satış yapmıyorum” diye cevaplıyor. Ancak inceleme elemanı LinkedIn’de satış elemanı olduğunuzu yazmışsınız” diye cevap veriyor. Sonuçta inceleme elemanı iddiasını kanıtlıyor, yazıyor cezayı.
RADARA TAKILIRSINIZ
Sadece bir olayla sınırlı değil. Örneğin aynı zamanda LinkedIn’de profilinde ‘genel müdür’ yazanların maaşı eğer asgari ücretten gösteriliyorsa genç Maliyeciler bunu buluyor.
Şirket Maliye’nin radarına takılıyor. Teknolojik gelişmeye bir başka örnek de artık çalışanlar dışında birisine düzenli ödeme yapıyorsanız mutlaka incelemeye giriyor olmanız.
Yapılan incelemelerin sonucu ise belli, ağır ceza.
İNCELENEN MÜKELLEF SAYISI % 50, CEZA İSE 2 KATI ARTIŞ KAYDETTİ
İncelemelerin fiili sonuçlarını ise Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın faaliyet raporunda görebiliyoruz.
Son yayımlanan 2013 sonu raporuna göre incelenen mükellef sayısı % 50 artışla yıllık 71 bin 352’ye ulaştı.
Düzenlenen rapor sayısı 185 bine çıkarak son 2 yıla oranla dört kat arttı. Şirketlerin sadece 2013’te 53 milyar lira daha az gelir gösterdikleri görüldü.
Bunun sonucu talep edilen vergi tarhiyatı yaklaşık yüzde 100 artışla 8.5 milyar liraya ulaştı.
Kesilmesi istenen vergi cezasında ise toplam 19 milyar lira ile geçen seneye oranla yüzde 100’ün üzerinde arttı.
Bir yanıt yazın