Bağış Makbuzlarında T.C. Kimlik Numarası Zorunlu mu?

Bağış Bağış Makbuzlarında T.C. Kimlik Numarası Zorunlu mu?

Dernek Alındı Makbuzunda (Bağış Makbuzu) Doldurulması Zorunlu Alanlar Nelerdir?

Dernekler gönüllülük esasına göre teşkil edilmiş kamu ve sivil toplumun gelişimine fayda sunmak amacı ile aynı ortak paydada buluşmuş kişi ve topluluklar tarafından oluşturulmuş sivil toplum kuruluşlarıdır. Derneklerin kuruluşu belirli şart ve ölçütlere bağlanmıştır.

Derneklerin faaliyetlerini yürütebilmeleri amacı ile kendi dernek üyeleri veya dışarıdan dernek faaliyetlerine katkı vermek isteyen destekçiler tarafından makbuz karşılığında bağış yapılmak sureti ile faaliyetlerini sürdürebilmektedir.

Bağış makbuzunun (Dernek Gelirleri Alındı Belgesi) Dernekler Yönetmeliği’nin Yedinci Bölümü olan Gelir ve Gider usulünü belirleyen 42. Maddesinde Alındı belgelerinin biçimi başlığı adı altında izah edilmiş ve aynı yönetmeliğin ekinde Ek-17 olarak örnek şekil şartları belirlenmiştir.

Alındı belgelerinin kullanımı ise aynı yönetmeliğin 45. Maddesinde izah edilmiştir. İş bu izahata göre “Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. Ödemede bulunana asıl yaprak koparılarak verilir, koçan kısmı ciltte bırakılır. Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı belge yaprağı ödemede bulunana verilmez. Asıl ve koçan yaprakların üzerine “İPTAL” ibaresi yazılıp her ikisi koparılmadan ciltte bırakılır.” denilmektedir.

Dernek Gelirleri Alındı Belgesinde; belgeye ilişkin olarak cilt no, seri ve sıra no ile Derneğin adı, kütük numarası ve dernek merkezi bilgilerine yer verilmektedir. Bu bilgiler genel olarak matbu olarak doldurulmaktadır.

Sonrasında ise parayı yatıranın Adı, Soyadı ve T.C. Kimlik numarası bilgisi yer almaktadır. Bağışçının şirket olması durumunda ise Adı Soyadı bölümüne şirket unvanı ile T.C. Kimlik numarası yerine vergi numarası yazılması gerekmektedir.

Burada bağış toplayanların sık karşılaştığı sorun ve konulardan birisi ise bağışçının kimlik bilgilerini vermek istememeleri ve ismini paylaşmasına karşın T.C. Kimlik numarası bilgilerini paylaşmak istemiyor olmalarıdır. T.C. Kimlik numarasının hangi durumlarda kullanılmak zorunda olduğu kanunlarda bildirilmiştir. Dernekler kanunda ve yönetmeliğinde dernek alındı belgesinde her ne kadar T.C. Kimlik No bilgi sütunu bulunmuş olsa da kanun ve yönetmeliklerde makbuzda doldurulması zorunlu alanlar arasında açık ve sarih bir şekilde sayılmadığı ve doldurulması zorunlu alanlar arasında yer almadığı görülmektedir. T.C. Kimlik numarası vermek istemeyen bağışçıların iş bu durumu ilgili sütunun boş bırakılması ve/veya  “beyan edilmemiştir” olarak yazılması gerekmektedir. Ancak dernek üyelerinden alınan bağış makbuzlarında ise T.C. Kimlik numarasının yazılması faydalı olacaktır.

Buna karşın her ne kadar şirket bilgilerinde unvanın yanında vergi kimlik numarası da yazılması zorunlu olmamakla birlikte şirketin iş bu belgeyi kayıtlarına almasına yönelik olarak vergi kimlik numarası yazılması şirket adına faydalı olacaktır.

Bir diğer husus ise bağışçının, bağış makbuzunu her hangi bir kurum veya kuruluşa beyan etmek istemesi veya Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinde indirimler de bağış makbuzunu bildirimde bulunarak indirimlerden faydalanmak istemesi durumunda makbuz düzenlenirken bağışçının T.C. Kimlik numarasını beyan etmesinde bağışçı açısından fayda bulunmaktadır.

Ayrıca Dernek Alındı belgelerinde bağışçının adresinin yazılması zorunlu değildir. Yönetmelik ekinde sunulan makbuz örneğinde adres sütunu bulunmamaktadır. Ancak çoğu makbuzda matbu olarak adres bilgisine yer verildiği görülmektedir. İsteğe bağlı olarak makbuzda varsa bu sütun bağışçının beyanı üzerine doldurulabilir.

Bu bilgiler doldurulduktan sonra gelirin çeşidi olarak üyeler için “aidat” dernek üyesi olmayanlar için ise “bağış” yazılması gerekmektedir. Dernek üyesinin varsa belirlenmiş ödemesi gereken zorunlu aidat sonrası yapılan bağışlar için de “bağış” diye yazılabilir. Yapılan bağış tutarı sayı ve yazı ile yazılır.

Bağış toplamaya yetkili kişi tarafından da gerekli bilgiler doldurularak imza altına alınan makbuzun bir sureti, bağışçıya verilmek sureti ile bağış işlemi tamamlanmış olur. Sonrasında ise makbuz alt suretleri kanunda beyan edilen surelerde dernek merkezine iletilerek kayıt altına alınır.

Konu ile ilgili olarak Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 2021/241 Esas Sayılı kararında Dernekler Yönetmeliği’nin 45. maddesine atıfta bulunarak; “Gerçek kişilerin T.C. Kimlik numaralarının, tüzel kişilerin ise vergi kimlik numaralarının alındı belgesinde yer almasına karşın bir zorunluluğun bulunmadığı, sadece alındı belgesinin şeklen nasıl doldurulacağına ilişkin yönteme dair açıklamalara yer verildiği, alındı belgesinde doldurulması gereken kısımlara dair açık bir düzenlemenin bulunmadığı, kaldı ki bağışçıların T.C. Kimlik numaralarının gizli kalmasına yönelik talepleri olması halinde de, bu hususun bağışçıya tanımlanan bir hak olarak değerlendirilmesi gerektiğinin gözetilmesi gerektiği ve bu alanların doldurulmadığından bahisle İdari Para Cezası tanzim edilemeyeceği” yönünde karar verilmiştir.

Yine Konu ile ilgili olarak Bolu 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2021/1498 D.İş kararında Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 2021/638 E., 2021/6926 K. sayılı ilamına atıfta bulunarak vermiş olduğu kararda, “TC Kimlik numaralarının tüzel kişilerin ise vergi kimlik numaralarının alındı belgesinde (Bağış Makbuzu) yer almasının zorunlu olduğuna dair bir hüküm bulunmadığı yer almamasının da yaptırıma bağlanmadığı, ayrıca bağışçı olan ve dernek kayıtlarında kişisel bilgileri sınırlı bir şekilde bulunan şahıslara ilişkin özel bilgi mahiyetindeki TC Kimlik ve vergi numaralarına ulaşılmasının hayatın olağan akışına da uygun olmadığı anlaşılmakla itirazın kabulüne dair…..talebi kabulüne karar verilmiştir.” 

(Bu kararda kişisel verilerin korunması yanında kişisel verilerin gizliliğine da atıfta bulunulmuştur.)

Ayrıca son dönemde geçilen defter beyan sisteminde idare tarafından yapılan bilgilendirici açıklama metninde de; Belge Bilgisi Alanındaki “T.C. Kimlik Numarası” veya “Vergi Kimlik Numarası” Alanlarının Doldurulması Zorunlu Mudur? şeklinde yer alan soruya idare cevaben nihai tüketiciler için; “Nihai tüketici seçeneğinde, T.C Kimlik Numarası, Vergi Kimlik Numarası, Vergi Dairesi ve Adres alanlarının doldurulması mükellefin isteğine bırakılmıştır.” demiştir. (https://www.defterbeyan.gov.tr/tr/yardim/belge-bilgisi-alanlari)

Yukarıda yapılan izahatlar doğrultusunda toplumun yapı taşlarını ve toplumsal dayanışmayı destekleyen harçlarını oluşturan sosyal ve kültürel açıdan toplumsal fayda sağlayan en önemli organlarımızdan olan sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerini sekteye uğratmadan yukarıda verilen açıklama ve yargı kararları doğrultusunda hareket edilmesinde fayda vardır.

Şirket Kuruluşu